Szczególne obowiązki posiadacza pozwolenia AEO w zakresie sankcji gospodarczych
Przedsiębiorca, który prowadzi działalność gospodarczą w zakresie międzynarodowego obrotu towarowego może uzyskać status upoważnionego przedsiębiorcy (AEO). Aby uzyskać status AEO przedsiębiorca musi spełniać pewne kryteria określone w przepisach unijnego prawa celnego. Przedsiębiorca, któremu przyznano status AEO, jest traktowany przez organy celne jako przedsiębiorca wiarygodny. Oznacza to przyznanie przedsiębiorcy wielu przywilejów czy uproszczeń.
Oprócz wielu przywilejów, posiadacz statusu upoważnionego przedsiębiorcy (AEO) powinien spełniać odpowiednie standardy dotyczące prowadzonej działalności gospodarczej, określone kryteriami wskazanymi w art. 39 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 z dnia 9 października 2013 r. ustanawiającego unijny kodeks celny (UKC) – Dz. Urz. UE L 269 z 10.10.2013 r. W związku z powyższym przedsiębiorcy zobligowani są, aby m.in. ograniczyć do minimum ryzyko wystąpienia zdarzeń niepożądanych, związanych m.in. z naruszeniem przepisów celnych i podatkowych (art. 25 lit. k) rozporządzenia wykonawczego 2015/2447 z dnia 24 listopada 2015 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania niektórych przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 ustanawiającego unijny kodeks).
Mając na uwadze działania Rosji destabilizujące sytuację na Ukrainie, prowadzoną wojnę napastniczą oraz nałożone w związku z tym sankcje na Rosję i Białoruś, polskie organy Krajowej Administracji Skarbowej przeprowadziły analizę przestrzegania przepisów sankcyjnych w latach 2023 – 2024 przez upoważnionych przedsiębiorców. W wyniku podjętych działań ujawniono przypadki zgłoszeń celnych, które mogą świadczyć o występowaniu zagrożenia w postaci obchodzenia sankcji dotyczących zakazu wywozu określonych towarów na terytorium Rosji czy Białorusi przez unijnych eksporterów. W wyniku dokonanej analizy, organy KAS nałożyły na podmioty posiadające status AEO obowiązek zwrócenia szczególnej uwagi na konieczność zapewnienia zgodności prowadzonych działań, w szczególności dokonywania zgłoszeń celnych, z obowiązującymi przepisami prawa. Podmioty posiadające status AEO jako podmioty wiarygodne, powinny wykazywać się szczególną należytą starannością występując w obrocie międzynarodowym.
W związku z powyższym pożądanym jest:
Niezachowanie należytej staranności w prowadzonych działaniach przez podmioty AEO może skutkować powstawaniem naruszeń przepisów prawa celnego, a w konsekwencji doprowadzić do utraty statusu upoważnionego przedsiębiorcy. Wobec powyższego niezwykle istotnym stała się analiza ryzyka sankcyjnego, nie tylko dla celu uniknięcia narażania się na odpowiedzialność karną bądź administracyjną, ale także ze względów wizerunkowych.